Socratisch gesprek over verdraagzaamheid

Het Socratisch gesprek is een groepsgesprek over een fundamentele, liefst filosofische, vraag. Deze keer over verdraagzaamheid. De deelnemers gaan gezamenlijk op zoek naar een antwoord. Deze keer niet in de bibliotheek maar op Gennerdijk 3!.

De vraag staat in verband met een concrete, voor ieder toegankelijke ervaring. Het is geen resultaatgericht gesprek en geen discussie. Het gaat om het gezamenlijke onderzoek naar antwoorden aan de hand van een systematische reflectie. Het gesprek staat onder leiding van Karel van Haaften.

Verdraagzaamheid is de kunst van het verdragen. Is verdragen een kunst, die je moet leren? Waarschijnlijk wel. En is verdragen ook een kunst die je kunt leren? Hopelijk wel. De 14e-eeuwse Moderne Devoten waren leermeesters in het verdragen, zoals Geert Groote die zei: “Zorg ervoor dat iets wat je stoort, je niet verstoort.” Met andere woorden, maak het niet zwaarder dan het is. En een van zijn broeders van het gemene leven schreef: “Het leven bestaat uit twee dingen: het goede te doen dat van je verwacht wordt en de narigheid verdragen die je overkomt.” Maar wat is dan eigenlijk verdragen? Er moet blijkbaar sprake zijn van een last, een irritatie of een knagend gevoel, anders valt er niets te dragen. En het is blijkbaar geen last die je accepteert, want dan hoeft er niet meer te worden verdragen. Dat is toch zo? Als je iets geaccepteerd hebt, hoef je het toch niet meer te verdragen? Als je iets geaccepteerd hebt, dan kun je ermee omgaan, dan is het hoogstens een dragelijke last geworden. Maar van iets wat je moet verdragen blijf je kennelijk de last voelen. Wat zeggen de stoïcijnen daarover, de leermeesters van de moderne devoten? Epictetus zegt er dit over: “Word je door je broeder gekwetst? Bedenk dat hij een broer van je is. Focus niet op wat hij doet, maar op je eigen gedrag en wat van nature voor jou het meest gepast is in deze situatie. Niemand kan jou kwetsten, als je dat niet wil. Je wordt alleen gekwetst als je denkt dat je gekwetst wordt. Je hebt familieleden, stadsgenoten en autoriteiten; weet dat dat jouw relatie met ze is, dan weet je ook wat je nu eenmaal van ze kunt verwachten.” Verdragen lijkt dus heel erg te maken te hebben met het kunnen omgaan met de hebbelijkheden en onhebbelijkheden van je medemensen. Hoewel, niet helemaal, want een andere broeder van Geert Groote zegt erover: “Je moet het kunnen verdragen als het niet goed met je gaat, maar je moet het ook kunnen verdragen als het wel goed met je gaat.” Een doordenkertje. Wat is dat verdraagzaamheid, wat verstaan we daaronder?

Wil je meepraten? Meld je dan aan via scab-hasselt@hotmail.com. Het maximaal aantal deelnemers is tien.